Sunshine goes green #24 – duurzaam koffie en thee zetten

In mijn zoektocht naar een groener leven zijn er grote en soms kleinere stappen die ik kan zetten. Vandaag deel ik een van de kleinere stappen: duurzaam koffie en thee zetten. Wat komt daar allemaal bij kijken, van de koffie en thee zelf, tot de zetmethode. En hoe kun je gemakkelijk je eigen routine verduurzamen?

Duurzaam koffie en thee zetten

Duurzaam koffie en thee zetten, iets wat zo klein is, maar zo veel impact kan hebben. Want denk jij wel eens na waar je koffie of thee vandaan komt en of de boeren er wel goed voor betaald worden? En wordt de koffie of thee wel op een duurzame manier geplant en geoogst of moeten er hele bossen voor worden gekapt? En hoe zet je eigenlijk je koffie/thee: met een theezakje of koffiefilter? Zit daar plastic in of kan dat afval gecomposteerd worden? Allemaal zaken waar ik even kort over wil praten, zodat je in de toekomst veel impact kan hebben met kleine veranderingen in je boodschappenlijstje.

Duurzame koffie – de aanschaf

We beginnen bij koffie. Het verbouwen van koffie is een langdurig proces, ik heb zelf wel eens een koffieplant gehad en pas na 5 jaar komt de eerste boon daar aan. Mission nog niet accomplished. Ook groeit koffie maar op een paar plekken ter wereld: in Zuid-Amerika, in Afrika en in Indonesië. En tussen het planten van een koffieplant en het in huis halen van je bonen/koffiepoeder, zitten een heleboel stappen.

Bestrijdingsmiddelen

Zo worden er in Brazilië bijvoorbeeld veel giftige bestrijdingsmiddelen gebruikt, en dragen de werknemers geen beschermende kleding. Die bestrijdingsmiddelen komen zelfs in het drinkwater terecht, en er zijn geen goede regels om de bevolking te beschermen. Als jij deze koffie koopt (waarschijnlijk zonder dit te weten), draag jij bij naar een verhoogde vraag naar dit product, en stoppen we dit proces niet.

Een eerlijke prijs

Vaak weten de koffieboeren helemaal niet zoveel van de beurs en wat een goede prijs is voor koffie. Grote bedrijven kopen dus makkelijk koffie voor een veel te lage prijs en buiten daarbij de koffieboeren uit.

Koffie keurmerken

Voor de aanschaf van koffie zijn er verschillende keurmerken waar je op kunt letten. Rainforest Alliance besteedt aandacht aan behoud van de natuur en biodiversiteit en let ook op veilige omstandigheden. Fairtrade (Max Havelaar) is een keurmerk met nadruk op het sociaal maatschappelijke element: de boeren moeten eerlijk betaald worden. UTZ certified is een keurmerk met focus op natuurbescherming, betere landbouwmethoden en arbeidsomstandigheden. Tot slot is er het biologisch keurmerk. Deze gaat geheel over de milieu aspecten van de koffieteelt.

Verschillende koffies in Nederland hebben verschillende keurmerken, maar het is dus goed om hierop te letten bij de aanschaf.

Verpakkingen

Naast het merk koffie en het keurmerk, kun je ook letten op de verpakking waarin je het koopt. Koop je kleine verpakkingen, dan heb je meer afval dan dat je in bulk koopt. Bonen blijven langer vers dan poeder, maar dan moet je het zelf wel kunnen malen. Idealiter haal je bonen in je eigen glazen/plastic pot, dan heb je helemaal geen afval. Dit kan in Utrecht o.a. bij Simon Levelt. Je kunt het daar eventueel ook laten malen op de juiste fijnheid voor hoe jij je koffie zet. Wij kopen onze bonen online in kilo bulk bij Fascino Coffee, maar we hebben wel zelf een maler.

Duurzaam koffie zetten

Iedereen heeft zijn eigen favoriete koffie-zet manier. Zelf ben ik bijvoorbeeld een fan van ouderwetse filterkoffie, maar heb ik ook een (professioneel) espresso apparaat. Op mijn werk hebben we weer een Aeropress en een Dolce Gusto apparaat, en veel mensen hebben een Nespresso of zelfs een machine van de Aldi. Zoveel manieren, hoe kun je nu hierin kiezen voor duurzaam?

Filterkoffie

Bij het zetten van koffie met een filter apparaat heb je eigenlijk weinig afval: het filter en de koffie. Zolang je filters koopt die niet chemisch gebleekt zijn, kunnen ze in het groen afval. Maar je kunt natuurlijk ook voor een herbruikbaar koffiefilter gaan! Zo heb je filters van kunststof/RVS maar ook van katoen – die kunnen in de was.

Espresso

Met een espressomachine heb je eigenlijk alleen koffieafval. Dit kan in de compostbak, of groei je eigen oesterzwammen op koffiedik met een growkit van Fungi Factory!

Nespresso / Dolce Gusto / anders

Het makkelijkst koffiezetten is toch wel met de cupjes van Nespresso of Dolce Gusto. Apparaat aan, cupje erin, en je kopje koffie is klaar. Maar daarmee creëer je helaas ook wel het meeste afval. De cupjes worden gemaakt van aluminium en dat kost veel energie om te produceren. Het kan wel worden gerecycled, maar bijna niemand doet dit. Ben je een Nespresso/Dolce Gusto gebruiker en ben je hierin geïnteresseerd? Kijk dan eens op de recycle website van Nespresso. Voor Dolce Gusto gebruikers is er ook een recycle optie.

Er zijn ook nog twee duurzamere alternatieven dan recyclen. De een is wat duurder dan de ander. De eerste optie is om composteerbare cupjes te kopen. Je kunt hiervoor onder andere bij Peeze terecht, die ook nog eens alle keurmerken op zak heeft. Deze cupjes zijn helaas wel alleen voor Nespresso gebruikers, de Dolce Gusto gebruikers moeten wellicht nog even wachten.

De tweede optie (voor bijna alle koffie machines beschikbaar) is om herbruikbare capsules aan te schaffen. Ook hierin zijn er weer meerdere mogelijkheden. Goedkoper is het om herbruikbare capsules van plastic (Dolce Gusto of Nespresso) te kopen. Iets meer geld ben je kwijt voor capsules van staal/RVS. Je hebt ook nog een optie er tussenin: bijvoorbeeld herbruikbare cups waar steeds een nieuw dekseltje op gaat (omdat de machine er een gaatje in prikt).

Je kiest dan dus zelf welke koffie erin gaat en het is vele malen goedkoper dan die losse cupjes.

Duurzame thee – de aanschaf

Het wordt een lekker lang artikel zo, maar we gaan door met thee. Ook bij de verbouwing van thee hebben we te maken met ontbossing, erosie, bestrijdingsmiddelen en watervervuiling. Ook worden arbeiders lang niet altijd goed betaald. Net als bij de aanschaf van koffie, kun je bij de aanschaf van thee ook een boel goed doen dus!

Keurmerken voor thee

Dit is makkelijk, dit zijn namelijk dezelfde als voor koffie! Zie hierboven dus. Er is nog wel één ander theelabel wat ik graag wil noemen, en dat is de Ethical Tea Partnership. De ETP stelt criteria vast voor de arbeidsomstandigheden, veiligheid, gezondheid, huisvesting, educatie, welzijn en kinderarbeid bij de productie van thee. Theeproducenten die voldoen aan de criteria kunnen leveren aan afnemers die bij de ETP zijn aangesloten. Op de website vind je ook waar je in Nederland thee kunt kopen met dit label.

Verpakkingen

Ook voor thee kun je het best gaan voor losse thee die je in bulk koopt. Als je het goed dicht bewaart, kan thee heel lang mee gaan! Losse thee koop je zoal bij de Simon Levelt, de Dille en Kamille en in Utrecht kun je ook bij ‘de Droom van Utrecht‘ terecht.

Duurzaam thee zetten

Naast dat theezakjes vaak los verpakt zitten in plastic/aluminium, bevatten theezakjes zelf ook microplastics. Deze kunnen dus niet in het groen afval, behalve als je zeker weet dat je theezakjes composteerbaar zijn. Maar ook kun je denken aan de hoeveelheid water die je in je waterkoker kookt: doe jij hem altijd helemaal vol en zet je dan 1 kopje? Een beetje zonde van de energie he, om die hele waterkoker aan de kook te brengen!

Theezakjes moeten bij het restafval

Helaas bestaan er geen commerciele theezakjes die sowieso bij het gft mogen. Als er een touwje aan zit die met een nietje is vastgemaakt, mag het waarschijnlijk wel bij de gft. Maar je weet nooit zeker of er niet ergens iets gelijmd is of plastic in verwerkt is en er bestaan geen duidelijke keurmerken voor. Daarom is de regel van Afvalwijzer.nl tegenwoordig ‘alle theezakjes moeten bij het restafval’.

Dat brengt me bij de enige oplossing:

Losse thee zetten

Losse thee zetten – veel lekkerder, goedkoper en beter voor het milieu. Er zijn een paar opties om je losse thee makkelijk te kunnen zetten:

Composteerbare theezakjes

Er bestaan wel degelijk composteerbare theezakjes die je na gebruik weg kunt en mag gooien bij het gft. Als je het onhandig vindt om met zo’n zeefje te werken enzo. Je kunt ze hier kopen of hier.

Een thee filter gebruiken

Naast zakjes, kun je ook een theefilter gebruiken. Je hebt deze in alle vormen en maten: van een thee-ei tot thee-knijptang tot een filter. De thee kan na gebruik op de composthoop of bij het gft. Het filter spoel je even om en is direct weer klaar voor gebruik.

Herbruikbare theezakjes

Naast composteerbare theezakjes en filters, kun je natuurlijk ook een herbruikbaar theezakje aanschaffen. Dit zijn zakjes van katoen die na gebruik geleegd kunnen worden en na een paar keer gebruiken en omspoelen in de wasmachine gewassen. Super simpel en goedkoop! Je hebt ze ook voor een theepot.

Mijn duurzame koffie en thee gewoontes

Natuurlijk zal ik met jullie delen wat ik tot nu toe gedaan heb om duurzaam koffie en thee te zetten. Ik heb sinds een tijdje plastic herbruikbare koffie capsules voor de Dolce Gusto op mijn werk. Het is even oefenen, maar het maakt prima koffie, en eigenlijk lekkerder dan de cups die je kan kopen. Je kan namelijk zelf kiezen wat voor koffie er in gaat. Thuis heb ik een filter apparaat met een herbruikbaar filter, maar ik wil ook nog op zoek naar ofwel ongebleekte filters ofwel katoenen filters. Het herbruikbare filter raakt namelijk een beetje verstopt als je er niet een gewoon filter instopt. Handig.. Mijn espresso apparaat heeft zoals gezegd alleen koffie afval wat ik tot nu toe in de voortuin gooide om de katten weg te houden (ook nog een tip, haha!).

Qua thee drinken ben ik pas sinds kort thuis overgestapt op losse thee, de zakjes uit de winkel waren tot nu toe stiekem zo’n gemak! Ik heb nu zo’n knijptang en het werkt super goed, het enige is dat je dus op zoek moet naar losse thee. Aan de andere kant kun je dat prima in bulk kopen, en dan lang bewaren. Op mijn werk ben ik nog lui niet zover en gebruik ik theezakjes. Ik zou dat graag nog wel veranderen naar losse thee, maar ik heb nu al een heel kastje met mijn koffiespullen, ze zien me aankomen.

Anyway, ik ben aardig op weg en het went eigenlijk super snel om een nieuwe routine in te bouwen. Het is sowieso goed om er in ieder geval over na te denken. Wat doe jij om duurzaam koffie of thee te zetten?

Alle links naar webshops zijn niet gesponsord, die heb ik zelf voor jullie bij elkaar geraapt. De links naar bol.com zijn wel affiliate links. Jullie betalen hier niets meer voor, wees gerust. Kijk bij mijn disclaimer voor meer informatie.